Shiitake kwekerij

Een gedeelte van de houtwal is zeer geschikt voor de teelt van Shiitakes doordat het beschut is en er veel schaduw is. Op dit gedeelte zijn we in 2020 gestart met een Shiitake kwekerij volgens de biologische teeltwijze en op de traditionele manier door Shiitakes op hout te telen. Paddenstoelen eten hout en wij eten paddenstoelen, het wordt dan dus "eetbaar hout". Er kunnen op dit gedeelte zo'n 300 productieve stammetjes ondergebracht worden. In 3 jaar wordt naar dit aantal toegegroeid.                                                                                            Het voordeel om Shiitakes in de buitenlucht te kweken is, dat ze dan vitamine D kunnen aanmaken door het zonlicht, iets wat niet gebeurt als ze in een binnenruimte met kunstmatig licht gekweekt worden.   

We telen Shiitakes op eikenhout, aangezien Shiitakes hier het best op groeien. Eikenhout gaat daarnaast langer mee dan andere houtsoorten. Dat betekent dat we jaarlijks stammetjes eikenhout enten met mycelium van Shiitake. De eikenhoutenstammetjes moeten ongeveer 90 cm lang zijn zodat ze in de bak passen voor het dompelen.

Het eikenhout wordt geleverd door woonwerkgemeenschap Marope te Vorden en komt uit de bossen van landgoed Zelle.  

De beste tijd om de stammetjes te enten is april en begin mei. Na het enten mogen de stammetjes 2 weken geen vorst hebben, zodat het mycelium kan aanslaan in de stammetjes.                                                                          Zodra de stammetjes geënt zijn, worden de stammetjes opgestapeld, afgedekt met een zeil tegen uitdroging en bescherming tegen vorst, en moeten ze een jaar zo blijven liggen. De schimmel krijgt zo de kans om door de hele stam te groeien. Om besmetting met andere schimmels te voorkomen mogen de stammetjes de grond niet raken. Daarom leggen we de eerste rij stammetjes op stenen. 

Na een jaar heeft de schimmel zich uitgebreid over de gehele stam en wordt de stam productief. Het uiteinde van de stammetjes worden wit, en dat is een teken dat de Shiitake schimmel door de gehele stam gegroeid is. De stammetjes kunnen vanaf dat moment gedompeld worden en rechtop gezet worden, zodat de paddenstoelen gemakkelijk geoogst kunnen worden. Ze worden rechtop gezet tegen liggers die van hazelaar stammen en ander geriefhout van de houtwal gemaakt worden.

Voor de teelt van Shiitakes is het vereist dat over koud schoon water beschikt wordt. Hier moeten de stammetjes met Shiitakes een paar keer per jaar in gedompeld worden. Door te dompelen laat je de Shiitakes "schrikken" door ze een koudeschok te geven, waarna ze paddenstoelen gaan produceren.                                                 Om over schoon water te kunnen beschikken hebben we in 2019 een puntstuk laten slaan en een handpomp aangebracht, waarmee grondwater van een diepte van 9 m opgepompt kan worden. We hebben 2 grote bakken waar de stammetjes in gedompeld kunnen worden.                                                                                              Er is ook water nodig om in heel droge zomers de luchtvochtigheid op peil te houden. Voor een goede ontwikkeling van de Shiitakes is een hoge luchtvochtigheid het belangrijkste.                                                Daarnaast is het ook belangrijk dat de stammetjes in de schaduw en uit de wind staan. Als de zon in de zomer op de stammetjes schijnt, wordt de temperatuur te hoog en sterft het mycelium af. 

Aan twee zijden is er een windkering. Deze windkering bestaat uit gaas met takken er tegen. Snoeiafval van de fruitbomen in de zomer wordt er op aangebracht. De bladeren zitten dan nog aan de takken en houden extra wind tegen. Zo ontstaat een beter microklimaat voor de Shiitakes, het wordt namelijk vochtiger. 

De stammetjes mogen bij het enten niet te vers zijn maar ook niet te oud. Als ze te vers zijn, is de weerstand tegen het mycelium te groot, als ze te oud zijn, kunnen andere schimmels binnengedrongen zijn in de stammetjes. Enten kan tenminste 1 maand nadat de eikenstammetjes gezaagd zijn en uiterlijk 3 maanden nadat ze gezaagd zijn. Wij houden zelf 2 maanden aan. In het voorjaar 2020 zijn de laatste eiken op de houtwal geveld om geënt te worden. Hierna halen we het eikenhout van elders. 

Nadat de stammetjes niet meer productief zijn, dit is na ongeveer 4 jaar, zullen zij verspreidt worden over de houtwal zodat ze verder kunnen verteren en de kringloop haar werk kan doen. Afval is er dus niet bij de teelt van Shiitakes, waardoor deze teeltwijze heel duurzaam is. 

Zo worden de geënte stammetjes gestapeld. Ze kunnen zo goed nat worden en door de stapel niet te hoog te maken, krijgen de stammetjes een optimale luchtvochtigheid. Immers, hoe dichter bij de grond, hoe hoger de luchtvochtigheid.

                      Shiitakes zien er prachtig uit en soms ook heel verschillend.

 Op deze stenen worden de geënte stammetjes gelegd. Op deze wijze hebben de stammetjes                                geen contact met de grond en kunnen niet met andere schimmels besmet raken. 

De stammetjes worden zodra ze productief zijn (na ongeveer 1 jaar), tegen de liggers aan gezet, zodat je de Shiitakes goed kunt oogsten. 

                 Zijn de stammetjes eenmaal productief, dan kunnen ze rechtop staan. Contact met de                                            grond is dan geen probleem omdat de Shiitake schimmel de overhand heeft en andere                                          schimmels zal weren. 

                De oogst. Zonlicht zorgt voor extra opname van vitamine D door de lamellen.